Σχιζοφρένεια και Εγκληματικότητα: Μύθοι και Πραγματικότητα

1. Ο Μύθος της Επικινδυνότητας

Ένα από τα πιο διαδεδομένα στερεότυπα είναι ότι τα άτομα με σχιζοφρένεια διαπράττουν συχνά βίαια εγκλήματα. Στην πραγματικότητα, οι περισσότερες έρευνες δείχνουν ότι τα άτομα με σχιζοφρένεια είναι πιο πιθανό να πέσουν θύματα βίας παρά να γίνουν οι ίδιοι θύτες. Οι επιθετικές συμπεριφορές που μπορεί να παρατηρηθούν σε ορισμένες περιπτώσεις σχετίζονται συχνά με παράγοντες όπως η χρήση ουσιών, η μη συμμόρφωση στη φαρμακευτική αγωγή και η έλλειψη κοινωνικής στήριξης ((Large et al., 2011). 

2. Η Επιρροή της Χρήσης Ουσιών

Ένας από τους κύριους παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εγκληματικής συμπεριφοράς σε άτομα με σχιζοφρένεια είναι η ταυτόχρονη χρήση ναρκωτικών ή αλκοόλ. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι ψυχωτικές διαταραχές από μόνες τους δεν συνδέονται άμεσα με αυξημένη εγκληματικότητα, αλλά η χρήση ουσιών μπορεί να ενισχύσει την παρορμητικότητα και την πιθανότητα εμπλοκής σε παραβατικές πράξεις (Walsh, E., Buchanan, A., & Fahy, T. 2002).  

3. Στίγμα και Κοινωνικός Αποκλεισμός

Η σύνδεση της σχιζοφρένειας με την εγκληματικότητα συμβάλλει στον στιγματισμό των ατόμων που ζουν με τη διαταραχή. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνικό αποκλεισμό, δυσκολίες στην εύρεση εργασίας και έλλειψη πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας (Schultz et al., 2012). Ο φόβος της κοινωνίας απέναντι στα άτομα με σχιζοφρένεια συχνά βασίζεται σε υπερβολές των ΜΜΕ και όχι σε πραγματικά δεδομένα (Phelan, 2005).  

4. Θεραπεία και Πρόληψη

Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή θεραπεία της σχιζοφρένειας είναι καθοριστικής σημασίας για τη μείωση πιθανών παραβατικών συμπεριφορών (Joo et al., 2013). Η πρόσβαση σε ψυχιατρική φροντίδα, η στήριξη από την οικογένεια και η κοινωνική ένταξη μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο εκδήλωσης αντικοινωνικής ή βίαιης συμπεριφοράς (Salyers et al., 2004). Η ψυχοεκπαίδευση της κοινωνίας μπορεί επίσης να συμβάλει στην καταπολέμηση των προκαταλήψεων και στην προώθηση μιας πιο συμπεριληπτικής προσέγγισης (Corrigan, 2004). 

Η σχέση μεταξύ σχιζοφρένειας και εγκληματικότητας είναι περίπλοκη και επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες. Η ίδια η διαταραχή δεν αποτελεί καθοριστικό παράγοντα βίαιης συμπεριφοράς, και τα περισσότερα άτομα που ζουν με σχιζοφρένεια δεν είναι επικίνδυνα. Ο στιγματισμός και η παραπληροφόρηση πρέπει να αντιμετωπιστούν, ώστε να διασφαλιστεί η ίση μεταχείριση και η κοινωνική αποδοχή των ατόμων με ψυχικές διαταραχές. 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 

Corrigan, P. W. (2004). How stigma interferes with mental health care. American Psychologist, 59(7), 614-625. https://doi.org/10.1037/0003-066X.59.7.614 

Large, M. M., Smith, G., Swinson, N., Shaw, J., & Nielssen, O. (2011). Homicide in schizophrenia: A meta-analysis of risk factors. Schizophrenia Bulletin, 37(4), 800–810. https://doi.org/10.1093/schbul/sbp132  

Schultz, R. T., Lalonde, F., & Niblo, N. (2012). Stigma and schizophrenia: The impact on quality of life and social inclusion. Schizophrenia Bulletin, 38(5), 984–991. https://doi.org/10.1093/schbul/sbr069  

 Phelan, J. C. (2005). The stigma of mental illness and the consequences of stigma for mental health care. Social Science & Medicine, 61(4), 643-653.  https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2004.12.029 

Joo, Y. H., Lee, H. J., & Choi, T. Y. (2013). Early diagnosis and effective management of schizophrenia: The role of psychiatric care. Psychiatry Research, 212(3), 169–177. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2013.05.043 

Salyers, M. P., Mueser, K. T., & Johnson, D. (2004). The impact of family and community support on the recovery of individuals with schizophrenia. Psychiatric Rehabilitation Journal, 28(3), 274–281. https://doi.org/10.2975/28.3.2004.274.281  

Walsh, E., Buchanan, A., & Fahy, T. (2002). Violence and schizophrenia: Examining the evidence. The British Journal of Psychiatry, 180(6), 490-495. DOI: 10.1192/bjp.180.6.490