Παρά τις προσπάθειές ενός φροντιστή να αποφύγει μια υποτροπή, υπάρχουν φορές που η κατάσταση του ατόμου, που φροντίζει, μπορεί να χειροτερέψει απότομα, και τότε ίσως να χρειαστεί νοσηλεία για την ασφάλεια και τη σωστή θεραπεία του. Ένα καλά προετοιμασμένο σχέδιο έκτακτης ανάγκης μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση μιας κρίσης με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα, ιδιαίτερα, αν το άτομο βιώνει ένα οξύ ψυχωσικό επεισόδιο.
Ένα πλήρες σχέδιο έκτακτης ανάγκης για άτομα με ψύχωση μπορεί να περιλαμβάνει τα εξής:
- Επαφές με τον ψυχίατρο και άλλους επαγγελματίες υγείας, που παρακολουθούν το άτομο.
- Πληροφορίες για το ψυχιατρικό νοσοκομείο, που μπορεί να χρειαστεί εισαγωγή.
- Τηλέφωνα και επαφές με άτομα που μπορούν να προσφέρουν βοήθεια σε περίπτωση κρίσης, όπως οικογένεια ή φίλοι.
- Διευθύνσεις για τμήματα επειγόντων περιστατικών ή κέντρα υποδοχής ασθενών χωρίς ραντεβού.
- Τα προσωπικά στοιχεία επικοινωνίας του φροντιστή για άμεση επικοινωνία.
- Λίστα με τη διάγνωση και τα φάρμακα του ατόμου.
- Παράγοντες, που ενδέχεται να προκαλέσουν κρίση.
- Γνωστά πρώιμα προειδοποιητικά σημεία
- Ιστορικό χρήσης ουσιών.
- Πληροφορίες για προηγούμενα ψυχωσικά επεισόδια ή απόπειρες αυτοκτονίας.
- Πράγματα, που βοήθησαν στο παρελθόν.
- Στρατηγικές για την αντιμετώπιση της οξείας ψύχωσης.
- Σχέδιο για την άμεση αναζήτηση βοήθειας, όταν χρειαστεί.
Ένα σχέδιο κρίσης μπορεί να προσαρμοστεί με βάση τις ιδιαίτερες ανάγκες του ατόμου με ψύχωση. Η οικογένεια, μπορεί να δημιουργήσει ένα πιο προσαρμοσμένο σχέδιο βασισμένο στα συμπτώματα και την πορεία της νόσου του, όπως αυτή παρουσιάζεται στο άτομο. Αυτό το σχέδιο θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο εξατομικευμένο, ώστε όλοι όσοι εμπλέκονται να το νιώθουν άνετα και να το κατανοούν πλήρως. Στο σχέδιο αυτό, μπορούν να καθοριστούνκαι τα σημεία στα οποία πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή, ποιος θα επικοινωνήσει με ποιον, πότε και με ποιο σκοπό.
Συμμετοχή όμως σε ένα σχέδιο κρίσης μπορεί να έχει και το ίδιο το άτομο. Χαρακτηριστικά, προκαταρκτικές συμφωνίες μεταξύ του ατόμου με ψύχωση και των επαγγελματιών υγείας, που συμμετέχουν στη θεραπεία του, έχουν δείξει θετικά ευρήματα. Πιο συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε θετική επίδραση στη συνολική σοβαρότητα των συμπτωμάτων,μείωση της μέσης διάρκειας νοσηλείας, αναγνώρισηστα πρώιμα σημάδια κρίσης και κατά συνέπεια ανάπτυξη στρατηγικών αυτοδιαχείρισης και μεγαλύτερη προσήλωση στην φαρμακευτική αγωγή (Lequin, P.,et al., 2021).
Συμπερασματικά, ένα σχέδιο κρίσης, που αναπτύσσεται από τον ίδιο τον φροντιστή σε συνεργασία με το άτομο, αλλά και από το ίδιο το άτομο σε συνεργασία με τους επαγγελματίες υγείας, διασφαλίζειτην έγκαιρη αναγνώριση των προβλημάτων και την εφαρμογή στρατηγικών, που βοηθούν στην αποτελεσματική διαχείριση των δύσκολων καταστάσεων, ενισχύοντας την ευημερία και την αυτονομία του ατόμου.
Lequin, P., Ferrari,P., Suter, C., Milovan,M., Besse, C., Silva,B., Golay,P., Bonsack, C., Favrod, J. (2021). The Joint Crisis Plan: A Powerful Tool to Promote Mental Health, Frontiers in Psychiatry.
Falkai, P., Kálmán, J., Heimkes, F. S., & Sárkány, Z. (Eds.). (2022). The candid book: For families of people living with schizophrenia.
Μπανούνα Γρηγορία-Ισμήνη
Ψυχολόγος Υγείας BSc, MSc
Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια
Μονάδα Έγκαιρης Παρέμβασης στην Ψύχωση (ΜΕΠΨ), Κορυδαλλός
